به گزارش شیرازه به نقل از "کازرون خبر"، عزاداری در ماه محرم از جمله آئین‌های فرهنگی است که با حفظ عناصر اعتقادی و مذهبی مردم در سالیان متمادی در مناطق مختلف کشور با شکوه بسیار انجام می‌شود.

با گذشت بیش از هزار سال از مصیبت شهادت امام حسین(ع) و یاران وفادارش، نه تنها از عمق این حادثه کاسته نشده، بلکه هر چه می گذرد، عزاداری برای سید و سالار شهیدان باشکوه بیشتری برگزار می‌شود.

دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت(ع) در کازرون با برگزاری آیین‌ها و مراسم‌های مختلف در سوگ سرور و سالار شهیدان به عزا  می‌نشینند. در این ماه و بخصوص در ده روز آغازین آن در گوشه و کنار شهرستان آیین‌های خاصی برگزار می‌شود.

آیین‌های عزاداری به فراخور فرهنگ و شیوه‌های مرسوم هر منطقه متفاوت است و از دیرباز همواره در قالب هیات‌های مذهبی و راه‌اندازی دستجات و تکایا برگزار شده است. مردم این دیار در این ایام با حضور در محل‌های عزاداری و تشکیل مجالس نوحه‌سرایی و سینه زنی به روش‌های خاص و ویژه به گرامیداشت این روزها می‌پردازند.

عاشورا در شهر کازرون و محرم در روستای تاریخی دوان از آیین‌های سنتی است که در ایام محرم در شهرستان کازرون برگزار می‌شود و به علت سبک خاص در برگزاری و قدمت زیادشان در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده‌اند.

دوانی‌ها هر ساله به یاد عاشورای حسینی مراسم ویژه‌ای را به جا می‌آورند که در نوع خود جالب و قابل توجه است. تب و تاب عاشورا از روزهای قبل از شروع محرم در میان مردم به وجود می‌آید و آن‌هایی که نذر دارند در تدارک لوازم و مواد اولیه آش و نذورات خود بر می‌آیند و به ساخت وسایل سینه‌زنی نظیر دمام و پرچم و ... می‌پردازند و تمام کوچه‌ها را غبارروبی و محل‌های عزاداری را سیاه‌پوش می‌کنند.

«محرم سال 1348 در روستای دوان بخش مرکزی شهرستان کازرون»

در دوان دو محله وجود دارد که محله پایین و بالا نامیده می‌شود. مراسم عاشورا از قدیم‌الایام در این دو محله به طور جداگانه اجرا می‌شده و تا به امروز نیز ادامه دارد.

اهالی محله بالا پس از مدتی از عزاداری در محل خود به محله پایین می‌روند و اهالی محله پایین نیز همزمان به محله بالا می‌روند و جابه‌جا می‌شوند و بدین نحو در هر دو محله هیئت عزاداران به سینه‌زنی و نوحه‌سرایی می‌پردازند.

سینه‌زنی از شب هفتم شروع می‌شود و گروه سنج و دمام‌زن در محل تجمع شروع به نواختن سنج و دمام می‌کنند و بدین وسیله ندای گرد آمدن اهالی برای اجرای مراسم سینه‌زنی را سر می‌دهند.

در این روز هیئت­‌ها به گورستان‌هایی که در آن‌ها تازه­‌ درگذشتگانی باشند می‌روند و بر مزار آنان سینه می­ زنند. بعضی­ ها سنگ گور تازه درگذشته را بر پشت قاطری که آن را سیاهپوش کرده‌­اند می­‌گذارند و پیشاپیش هیئت، به گورستان حمل می‌کنند و بر مزار مُرده ­شان می­‌گذارند.

با نواختن سنج و دمام مردان و زنان به محل تجمع می‌روند و تجمع مردم محله پایین در میدان کنار بقعه شاه سلیمان و تجمع مردم محله بالا در میدان کنار مسجد اسفندیاری(مسجد جامع دوان) صورت می‌گیرد. در بین راه نیز، آن‌ها که نذر دارند، مبلغی را بسته به همتشان در پاکتی گذاشته و جهت حمایت و کمک به اجرای مراسم سال بعد، به معتمدی از برگزار کنندگان هر محله می­ دهند.

محل تجمع عزاداران، میدانی است که وسط آن را سه دایره متحدالمرکز به فاصله چند متر تشکیل می‌دهد که به وسیله رنگ خط‌کشی شده است.

دایره کوچک‌تر که در مرکز قرار گرفته محل سینه‌زنی کودکان، دایره دوم محل سینه‌زنی جوانان و دایره سوم که بزرگ‌تر است به بزرگان و ریش‌سفیدان اختصاص دارد. قبل از آمدن سرخون (تکخوان یا نوحه‌خوان)، یک نفر که صدایش خوب است، اشعاری را می‌خواند و بقیه جواب می‌دهند.

این اشعار در یک تا دو بیت خلاصه می‌شود و سینه‌زنان در حالی که هر یک با دست چپ کمربند نفر سمت چپ خود را گرفته‌اند در یک دایره قرار می‌گیرند و هر چه افراد بیشتر شوند محیط دایره بزرگ‌تر می‌شود. افرادی که نذر دارند نیز از هر دو هیئت دعوت به سینه ­زنی می­‌شوند و پس از انجام سینه ­زنی نذورات خود را که معمولاً نان کلفت روغنی، چای یا شربت است، بین سینه­ زنان و مردم تماشاگر تقسیم می­ کنند.

شب عاشورا علاوه بر اینکه مردان در میدان سینه‌زنی تجمع می‌کنند، زنان نیز در خانه عهده‌دار مراسم عاشورا در پای گهواره علی اصغر که با پارچه‌های رنگین تزیین شده است به عزاداری مشغول می‌شوند و عده‌ای نیز به پختن آش نذری می‌پردازند.

در گذشته در این روستا مراسم تعزیه‌خوانی برپا بوده که با ممنوعیت تعزیه و تعزیه‌گردانی، این سنت نیز در دوان فراموش شد. پس از ممنوعیت تعزیه در دوان، مردم کتلی می‌گرفته‌اند که کاروان عظیمی بوده و پیشاپیش دسته‌های سینه‌زنی به حرکت در می‌آمده است.

در کتلی اسب‌های بسیاری را با پارچه‌های رنگین تزیین می‌کرده‌اند و بر هر کدام نوجوانی که لباسی سیاه بر تن داشته سوار می‌کرده‌اند که نشان دهنده اهل بیت بعد از اسارت بوده است و این سنت نیز در اثر گذشت زمان به فراموشی سپرده شد. البته تعزیه‌خوانی شهر کازرون نیز در سال‌های گذشته در فهرست آثار معنوی ایران جای گرفت.

با روی کار آمدن نسل جدید و مهاجرت اکثر اهالی ساکن در این روستا برخی از سنت‌های مختص محرم که در گذشته انجام می‌گرفت رو به فراموشی و یا در حال کمرنگ شدن است و مسئولان باید برای حفظ این سنت‌ها آن‌ها را به ثبت برسانند.